به نقل از «مهر»

نشست شورای امنیت برگزار شد/ کشورهای غربی همچنان کورند

تاریخ انتشار: ۲۷ فروردین ۱۴۰۳ | کد خبر: ۴۰۱۲۷۲۸۶

به گزارش خبرگزاری مهر به نقل از الجزیره، نشست اضطراری شورای امنیت سازمان ملل متحد درباره حمله ایران به رژیم صهیونیستی برگزار شد.

امیر سعید ایروانی نماینده ایران در سازمان ملل: متأسفانه سه کشور آمریکا، انگلیس و فرانسه تصمیم گرفتند چشم خود را روی واقعیت ببندند

امیرسعید ایروانی، سفیر و نماینده دائم جمهوری اسلامی ایران نزد سازمان ملل متحد در نشست شورای امنیت سازمان ملل پیرامون: «وضعیت خاورمیانه» ضمن دانستن حق ذاتی برای ایران جهت پاسخ به رژیم اسرائیل گفت: متأسفانه سه کشور آمریکا، انگلیس و فرانسه تصمیم گرفتند چشم خود را روی واقعیت ببندند.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

دبیرکل سازمان ملل: زمان کاهش تنش فرارسیده است

آنتونیو گوترش دبیرکل سازمان ملل در نشست اضطراری شورای امنیت سخنرانی کرد و گفت: زمان کاهش تنش، توقف اقدامات تنش زا و در پیش گرفتن نهایت خویشتن داری فرا رسیده است.

وی افزود: صلح و امنیت منطقه‌ای و جهانی هر ساعت تضعیف می‌شود و جهان تحمل جنگ‌های بیشتری را ندارد.

گوترش با بیان اینکه مردم منطقه با خطر واقعی یک درگیری مخرب و دامنگیر روبرو هستند، تاکید کرد: ما مسئولیت داریم خشونت را در کرانه باختری متوقف کنیم، اوضاع را در خط آبی آرام کنیم و کشتیرانی ایمن را در دریای سرخ بازگردانیم.

نشست اضطراری شورای امنیت برای بررسی تنش اخیر میان ایران و رژیم صهیونیستی ساعتی پیش آغاز شده و علاوه بر نماینده رژیم صهیونیستی و آمریا، نمایندگان ایران و سوریه نیز در این جلسه حاضر هستند.

سفیر و نماینده گویان: جهان و مردم جهان نمی‌توانند جنگ دیگری را تحمل کنند

سفیر و نماینده گویان در شورای امنیت سازمان ملل متحد بعنوان نخستین سخنران عضو شورای امنیت سازمان ملل در این نشست گفت: نه جهان و نه خاورمیانه «نمی توانند جنگ دیگری را تحمل کنند» و مطمئناً غیرنظامیان بازهم باید هزینه یک درگیری دیگر را بپردازند و "خشونت باعث خشونت می‌شود."

سفیر و نماینده سیرالئون در سازمان ملل: طرفین را به آرامش دعوت کردیم

سفیر و نماینده سیرالئون در سازمان ملل به «مسیر خطرناکی» که اکنون منطقه خاورمیانه با آن مواجه است، که بسیار فراتر از مرزهای منطقه را به خطر می‌اندازد اشاره کرد. او "حملات تلافی جویانه" را که مطابق با حقوق بین الملل حقوق بشر نیست، محکوم کرد.

نماینده سیرالئون خشونت را رد کرد و از تعهدات تازه برای حل و فصل مسالمت آمیز اختلافات حمایت کرد. این کشور خواستار استفاده کامل از دفاتر دبیرکل سازمان ملل برای کاهش تنش است.

سفیر و نماینده اسلوونی در سازمان ملل: همه کشورها در قبال حقوق بین‌الملل حقوق بشر و ترویج صلح تعهدات یکسانی دارند

سفیر و نماینده اسلوونی در سازمان ملل در این نشست شورای امنیت در سخنانی از تشدید تنش‌های اخیر ابراز تأسف کرد و یادآور شد که همه کشورهای عضو سازمان ملل متحد در قبال حقوق بین‌الملل حقوق بشر و ترویج صلح تعهدات یکسانی دارند.

سفیر اسلوونی تصریح کرد: اعضای سازمان ملل باید از اقدامات تلافی جویانه بعدی خودداری کنند. از همه طرف‌ها می‌خواهیم به‌جای حملات تلافی‌جویانه از گفت‌وگو و دیپلماسی استفاده کنند.

نماینده اسلوونی در سازمان ملل گفت: ما این سطح از بالا رفتن تنش‌ها را مورد انتقاد قرار می‌دهیم و از بازیگران منطقه می‌خواهیم حداکثر خویشتنداری را از خود نشان دهند. ما قویاً حمله جمهوری اسلامی به اسرائیل را محکوم می‌کنیم. این تنش‌ها می‌تواند جنگ را به ابعاد غیرقابل پیش‌بینی بکشاند.

نمایندگی آمریکا در سازمان ملل: ایالات متحده به دنبال تشدید تنش نیست‌

رابرت وود معاون نمایندگی آمریکا در سازمان ملل در این نشست گفت: ایالات متحده به دنبال تشدید تنش نیست. اقدامات ما کاملاً جنبه دفاعی داشت.

معاون سفیر آمریکا در سازمان ملل تاکید کرد: سازمان ملل موظف است که اقدامات ایران را بی پاسخ نگذارد. آمریکا اقدامات بیشتری را برای پاسخگو ساختن ایران در سازمان ملل بررسی خواهد کرد و ایران مسئول هر اقدام بعدی خواهد بود.

معاون نمایندگی آمریکا در سازمان ملل درباره عملیات وعده صادق ایران علیه اسرائیل گفت: این عملیات تهدیدی برای اسرائیل و کشورهایی مثل اردن و عراق بود. حمله ایران برخلاف صلح بین‌المللی بود.از ایران و متحدانش می‌خواهیم حملات بیشتری انجام ندهند. در روزهای آتی اقدام‌هایی را برای پاسخگوکردن ایران انجام می‌دهد.

او گفت: ایران بیش از ۳۰۰ ماده منفجره به اسرائیل شلیک کرد و آشکارا از تعهدات حقوقی شانه خالی می‌کند و این اتفاق و عملیات تهدیدی برای اسرائیل و سایر کشورها بود.

این دیپلمات آمریکایی در حالیکه واشنگتن مانع صدور بیانیه محکومیت حمله اسرائیل به کنسولگری ایران در سوریه از سوی شورای امنیت شد، افزود که محکومیت صریح ایران از سوی شورای امنیت سازمان ملل مورد نیاز است.

این مقام آمریکایی در ادامه ادعاهای آمریکا ادامه داد: ایرانی‌ها با مسلح‌کردن حزب‌الله ناقض قطعنامه‌های شورای امنیت هستند. ایران به روسیه پهپاد داده و قوانین بین‌المللی را نقض کرده. ایران برخی شناورها را در خلیج‌فارس توقیف کرده است. ایرانی‌ها حملۀ هفتم اکتبر را محکوم نکردند.

معاون نمایندگی فرانسه در سازمان ملل: حملات شب گذشته منطقه را بی ثبات کرد

نماینده فرانسه در نشست شورای امنیت همسو با آمریکا گفت: حمله بی‌سابقه ایران را محکوم می‌کنیم و از شورای امنیت می‌خواهیم برای برقراری آرامش در منطقه تلاش کند.

این دیپلمات فرانسوی در یک تناقض گویی آشکار از سویی از این گفت که از بالا رفتن تنش‌ها باید جلوگیری کنیم و از سوی دیگر اعلام کرد که بر دفاع از اسرائیل تاکید می‌کنیم.

نماینده فرانسه در سازمان ملل گفت: ما خواستار حفظ امنیت اسرائیل و شرکایمان در منطقه هستیم.

نماینده ژاپن: ما نگران عواقب حمله ایران به اسرائیل هستیم

نماینده ژاپن در سازمان ملل نیز گفت: ما نگران عواقب حمله ایران به اسرائیل هستیم زیرا همه را در معرض خطر قرار می‌دهد. ما از همه طرف‌ها می‌خواهیم که تشدید تنش‌ها را محکوم کنند و حداکثر خویشتن‌داری را اعمال کنند

معاون نمایندگی الجزایر در سازمان ملل: اقدام اسرائیل در حمله به کونسولگری ایران خودسرانه بود

معاون نمایندگی الجزایر در سازمان ملل در این نشست شورای امنیت گفت: اقدام اسرائیل در حمله به کنسولگری ایران خودسرانه بود. اسرائیل کاری کرد که اوضاع منطقه به اینجا برسد

نماینده الجزایر در جلسه شورای امنیت سازمان ملل درباره پاسخ ایران به اسرائیل گفت: نسبت به سیاست دوگانه (آمریکا) هشدار می‌دهیم. سیاست‌ها باید برای همه یکسان باشد. نمی‌شود اول به خاک یک کشور حمله شود و با آرامش برخورد کنیم و وقتی پاسخ دادند نوع دیگر رفتار کنیم.

او تصریح کرد: ما بر سر دوراهی قرار داریم، یا باید قوانین بین المللی را رعایت کنیم یا وارد هرج و مرج شویم. هرگونه حمله به رفح کاملاً غیرقابل قبول است و باید از آن اجتناب کرد.

معاون نمایندگی الجزایر در سازمان ملل ادامه داد: صلح و امنیت با توانمند ساختن مردم فلسطین برای استفاده از حقوق خود حاصل می‌شود. خاورمیانه شرایط حساسی را پشت سر می‌گذارد که همه را ملزم به پیروی از قوانین بین المللی می‌کند.

باربارا وود وارد سفیر و نماینده انگلیس در سازمان ملل: صراحتاً حمله ایران به اسرائیل را محکوم می‌کند

نیز در نشست اضطراری شورای امنیت مدعی شد: ایران نقش بی‌ثبات‌ساز در منطقه دارد. حمله شب گذشته اولین حمله مستقیم ایران به خاک اسرائیل بود. نیت ایران ایجاد آشوب در منطقه است.

سفیر انگلیس در سازمان ملل ادامه داد: حمله بی‌مورد ایران به اسرائیل که جان هزاران نفر را تهدید کرد، محکوم می‌کنیم.

نماینده انگلیس که همراه با آمریکا و فرانسه هنگام حمله اسرائیل به کنسولگری تهران در دمشق سوریه از صدور بیانیه محکومیت تل آویو جلوگیری کرده بود، گفت: لندن از امنیت اسرائیل دفاع می‌کند. ما طرف‌ها را به خویشتن‌داری دعوت می‌کنیم.

نماینده کره‌جنوبی در سازمان ملل: حمله دیروز ایران باعث نگرانی شد

نیز در این نشست درباره گسترش تنش‌ها در منطقه هشدار داد و گفت: حمله دیروز ایران باعث نگرانی شد و ما این حمله را محکوم می‌کنیم

نماینده کره جنوبی در جلسه شورای امنیت سازمان ملل درباره پاسخ ایران به حمله اسرائیل گفت: وقتی اسرائیل به ساختمان ایران حمله کرد ما هشدار دادیم. این حمله را محکوم می‌کنیم. آزادی کشتیرانی در تنگه هرمز به خطر افتاده است. این قابل قبول نیست.

نماینده روسیه: شاهد «نمایش ریاکاری و استانداردهای دوگانه» در شورای امنیت سازمان ملل هستیم

واسیلی نبنزیا سفیر و نماینده روسیه در سازمان ملل نیز در نشست اضطراری شورای امنیت گفت: دبیرکل سازمان ملل حمله ایران را بلافاصله محکوم کرد اما در مورد حمله اسرائیل به کنسولگری ایران چنین واکنشی نداشت. این رویکرد درست نیست.

سفیر روسیه در سازمان ملل افزود: ما در نشست شورای امنیت هشدار دادیم که اقدام اسرائیل باید صراحتاً محکوم شود اما به آن توجهی نشد. ما پیشنهاد پیش‌نویس برای یک بیانیه اما آمریکا، انگلیس و فرانسه از پذیرش اصول قوانین بین‌المللی خودداری کردند و آن را نپذیرفتند.

او تصریح کرد: کشورهای غربی از جمله فرانسه، انگلیس و آمریکا از حمایت از بیانیه‌ای در محکومیت حمله اسرائیل به کنسولگری ایران در اول آوریل خودداری کردند و اکنون ایران را محکوم می‌کنند و این «ریاکاری آنها را» نشان می‌دهد.

سفیر روسیه گفت: «نتیجه اکنون برای همه روشن است. شما به خوبی می‌دانید که حمله به یک مرکز دیپلماتیک اقدامی جنگ طلبانه بر اساس قوانین بین‌المللی است و اگر یک نمایندگی غربی مورد حمله قرار می‌گرفت، بلافاصله شما انتقام‌جویانه واکنش نشان می‌دادید.»

نماینده روسیه ادامه داد: این رویکرد به این دلیل است که برای شما، هر امری که به نمایندگی غربی و شهروندان غربی مربوط می‌شود مقدس است و باید از آن محافظت شود. اما وقتی صحبت از حق سایر کشورها، از جمله حق دفاع از خود در مورد اتباعشان می‌شود، موضوع متفاوت است. اگر کنسولگری یا سفارت کشور غربی هدف قرار می‌گرفت بلافاصله همین کشورها آن را محکوم می‌کردند و خواستار تنبیه متجاوز می‌شدند اما وقتی پای کشورهای دیگر وسط می‌آیند و آن‌ها می‌خواهند از حق دفاع از خود استفاده کنند غربی‌ها استانداردِ دوگانه خود را به نمایش می‌گذارند.

سفیر روسیه در سازمان ملل تصریح کرد: امروز در شورای امنیت، آنچه ما شاهد آن هستیم، نمایش ریاکاری و استاندارد دوگانه است که تماشای آن شرم آور است.

نماینده چین: اقدام ایران در پاسخ به حمله در دمشق بود

معاون نماینده چین در سازمان ملل در نشست اضطراری شورای امنیت نیز گفت: وز اول آوریل نمایندگی ایران در سوریه هدف قرار گرفت و موجب تلفات زیادی برای ایران شد و این اقدام نقض منشور سازمان ملل و همچنین نقض حاکمیت سوریه بود.

این دیپلمات کشور چین با ابراز نگرانی از وضعیت کنونی گفت: ایران تاکید کرده که این اقدام تلافی‌جویانه بوده و پایان یافته است. ما خواستار خویشتنداری طرف‌ها و اجتناب از تنش بیشتر در منطقه هستنم.

او در عین حال گفت: اگر بحران غزه مهار نشود، این بحران به تنش بیشتر منجر خواهد شد و از این رو خواستار اجرای فوری قطعنامه اخیر شورای امنیت برای آتش بس فوری در غزه هستیم.

کد خبر 6078376

منبع: مهر

کلیدواژه: سرزمین های اشغالی واشنگتن دولت بایدن ایران اسرائیل شورای امنیت سرزمین های اشغالی سازمان ملل ایالات متحده امریکا رژیم صهیونیستی سازمان ملل متحد رژیم صهیونیستی ایران طوفان الاقصی ایالات متحده امریکا اسرائیل روسیه فلسطین اوکراین ارتش رژیم صهیونیستی حزب الله لبنان سرزمین های اشغالی دمشق اسماعیل هنیه جنگ غزه نشست اضطراری شورای امنیت حمله اسرائیل به کنسولگری شورای امنیت سازمان ملل سازمان ملل در این نشست آمریکا در سازمان ملل دبیرکل سازمان ملل قوانین بین المللی کنسولگری ایران ایران به اسرائیل نشست شورای امنیت سازمان ملل محکوم می کنیم سازمان ملل متحد معاون نمایندگی سفیر و نماینده حمله ایران تلافی جویانه اسرائیل گفت تشدید تنش تنش ها طرف ها

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.mehrnews.com دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «مهر» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۴۰۱۲۷۲۸۶ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

حمیدرضا عزیزی، پژوهشگر بنیاد علم و سیاست آلمان: ایران در حمله به اسرائیل به کشورهای منطقه هم هشدار داد، هم اطمینان خاطر/ تهران قواعد درگیری با تل آویو را بازتعریف کرد/ همسایگان عربی ایران به دنبال موازنه و مفاهمه با تهران خواهند بود/ توانمندی موشکی ایران

پایگاه خبری جماران - سارا معصومی : بیش از دویست روز از آغاز جنگ در غزه می گذرد و در حالی که خبرهای امیدوارکننده ای درباره موافقت حماس و اسرائیل برای توقف جنگ به گوش نمی رسد هر روز منطقه غرب آسیا یک قدم به گسترش دامنه جنگ نزدیک تر و باز در سایه تحرکات چندجانبه دیپلماتیک از آستانه آن باز می گردد. زنجیزه تشدید تنش میان ایران و اسرائیل که با حمله اسرائیل به کنسولگری ایران در دمشق آغاز شد ظاهرا فعلا در یک نقطه متوقف شده و دو طرف ترجیح دادند که سطح تنش را افزایش ندهند.

با حمیدرضا عزیزی، پژوهشگر بنیاد علم و سیاست آلمان درباره یکی از تبعات کمتر پرداخته شده این تنش که تاثیر آن بر معادله های فی مابین ایران و کشورهای همسایه عربی و به تبع آن رابطه این کشورها با آمریکا و اسرائیل است، گفت و گو کردیم:

در چند روز گذشته از حمله های متقابل جمهوری اسلامی ایران و اسرائیل آنچه که به آن کمتر توجه شده، تاثیر این تحولات جدید بر کشورهای منطقه بخصوص همسایگان ایران است. ما می دانیم که برخی از این کشورها چه عربی و چه غیرغربی تا پیش از 7 اکتبر رابطه خود با اسرائیل را عادی سازی کرده بودند یا در مسیر آن بودند. پس از آغاز جنگ غزه نیز هر چند موضع شفاهی این کشورها در محکومیت اسرائیل تند و تیز بود اما در رابطه فعلی و یا اراده آنها برای رابطه با اسرائیل در آینده خلل جدی ایجاد نشد. در چنین فضایی فکر می کنید حمله مستقیم ایران به اسرائیل، جدا از میزان موفقیت آن یا وجود یا نبود اراده در ایران برای آسیب رسانی جدی، چه تاثیری بر نگاه کشورهای منطقه بخصوص رقبای عربی ایران درباره توانمندی نظامی ایران داشته است؟

 

درباره حمله جمهوری اسلامی ایران به اسرائیل و پیامدهای آن در رابطه با همسایگان دو جنبه در کوتاه مدت مهم است که باید مورد توجه قرار بگیرد؛ جنبه نخست به پیامی بازمی گردد که در این حمله برای کشورهای همسایه مشخصا کشورهای عربی خلیج فارس که در مسیر عادی سازی روابط با اسرائیل بوده و هستند و جمهوری آذربایجان مستتر بود .

هرچند که هدف اصلی این اقدام بازترسیم قواعد درگیری با اسرائیل ، احیای بازدارندگی و جلوگیری از اقدام های مشابه و البته هشدار به آمریکا اعلام شد، اما به نظر من در شکل و گسترده ای که حمله طراحی و اجرا شده پیامی به کشورهای همسایه هم مستتر بود. پیامی با این محتوا که وقتی بحث امنیت ایران مطرح باشد و بخصوص وقتی که موضوع اسرائیل به میان آید، احتمال هر اقدامی از سوی ایران وجود دارد.  

به نظر من این چیزی بود که حتی ما از کانال های رسمی و از طریق مقام های رسمی ایران هم کم و بیش شنیدیم. برخی مقام های نظامی به امارات متحده عربی درباره اینکه پایگاهی در اختیار اسرائیل قرار دهد هشدار دادند. از سوی دیگر با وجود این روند بهبود روابط ایران با کشورهای عربی در جریان است، اما باز هم برخی مقام ها در ایران از احتمال هدف قراردادن پایگاه های آمریکا در این کشور سخن گفتند.

پیام صریح مستتر این بود که اگر پای امنیت سخت ایران وسط باشد همه ملاحظه هایی که حتی سیاست خارجی ایران در یک تا دو سال اخیر را شکل و سوق داده و به بهبود روابط با همسایگان  در قالب سیاست همسایگی خوب منتهی شده قابل کنارگذاشته شدن است و ایران به سمت پاسخ خواهد رفت.

این در واقع نشان دهنده بالا رفتن ادراک تهدید در تصمیم گیران امنیتی و سیاست خارجی ایران است، مبنی بر اینکه در یک فضای متشنج منطقه ای ناشی از جنگ غزه، اولویت های سیاست خارجی تغییر کرده و به واسطه امکان کشیده شدن کشور به سمت جنگ ، تامین امنیت باید در اولویت قرار بگیرد و سایر موارد را تحت الشعاع قرار دهد .

جنبه دوم مسئله تلاشی بود که همزمان برای اطمینان خاطر دادن به کشورهای عربی همسایه  مبنی بر اینکه حداقل در این مرحله هدف آنها نیستند از سوی ایران انجام شد. ایران تلاش کرد این پیام را به همسایگان بخصوص عربی برساند که این کشور تا زمانی که امنیت آن از سوی این کشورها تهدید نشود، پای آنها را به منازعه نخواهد کشید.

گفته می شود که ایران از 72 ساعت قبل به کشورهای همسایه نحوه پاسخ خود به اسرائیل را اطلاع داده است. هرچند که ایالات متحده می گوید از حمله مطلع نبوده، اما گزارش های رسیده تایید می کند که کشورهای عربی چنین هشداری را دریافت کرده اند. این اطلاع رسانی به کشورهای عربی منطقه و انتقال این پیام از سوی آنها به ایالات متحده  نشانه هایی از این است که ایران با وجود همه ملاحظه ها درباره ضرورت تامین امنیت خود باز هم تلاش کرده که چنین اطمینان خاطری را به کشورهای عربی بدهد

 

فکر می کنید کدام یک از این دو پیام هشدار یا اطمینان بخشی در پایتخت کشورهای منطقه بیشتر احساس شده است؟

 

برآیند این سوال است که در آینده نزدیک و دور  تعیین کننده خطوط اصلی رویکرد این کشورها به ایران و اسرائیل خواهد بود. به نظر من پاسخ آنها هم ترکیبی از دو رویکرد موازنه و مفاهمه با ایران خواهد بود.  پیام تهدیدی که از جانب ایران ارسال می شود طبیعتا انها را به سمت موازنه بخشی سوق می دهد.

 

شکل دادن به یک ائتلاف امنیتی و نظامی با اسرائیل می تواند بخشی از این تلاش برای موازنه بخشی باشد؟

نه، اتفاقا. این موازنه بخشی لزوما به معنای شکل دادن به ائتلاف امنیتی و نظامی با اسرائیل نیست. به این معنا است که آنها تلاش خواهند کرد تا در روابط خود با کشورهای دیگر و ایالات متحده حداکثر تضمین های لازم را برای امنیت خود دریافت کنند. از سوی دیگر جنبه دوم رویکرد ایران که اطمینان خاطر دادن به آنها است  می تواند آنها را امیدوار نگاه دارد که هنوز کانال برای ارتباط و مفاهمه با ایران بسته نیست.

بنابراین، آنچه که رخ داد سرآغار روندی خواهد بود که در آن رویکرد ایران و کشورهای عربی نسبت به هم،  ترکیبی از موازنه و مفاهمه خواهد بود. موازنه در بحث ایران بیشتر در قالب نگاه داشتن شمشمیر داموکلس بالای سر این کشورها  به شکل تهدید امنیتی معتبر است. این موازنه در مورد کشورهای عربی همان ادامه مسیر همکاری های امنیتی و نظامی بخصوص با ایالات متحده ولی در عین حال رها نکردن مسیری  است که با اسرائیل آغاز کرده اند.

 

 

ما قبل از این تحولات هم شاهد بودیم که در طول سالیان گذشته این کشورها همواره توسعه برنامه موشکی ایران را یکی از دغدغه های امنیتی خود معرفی می کردند و حتی به دنبال برجام منطقه ای برای رفع این نگرانی بودند. فکر می کنید ایران توانست این عملیات را به گونه ای مدیریت کند که نگرانی این کشورها را پررنگ نکند و یا برعکس اتفاقا بر میزان نگرانی ادعایی آنها افزود؟

این حمله باعث شد که برنامه موشکی و پهپادی ایران بیشتر از گذشته در مرکز توجه بین المللی قرار بگیرد. اکنون نیز نشانه هایی از آن را در قالب بحث درباره وضع تحریم های جدید غرب و اتحادیه اروپاعلیه برنامه پهپادی و موشکی ایران می بینیم. این کشورها به احتمال زیاد به طرق مختلف اعم از راه های دیپلماتیک و ابزارهای دیگر فشار برای محدود کردن این برنامه های ایران را بیشتر خواهند کرد.

زمانی که گزارش ها درباره استفاده از پهپادهای ایرانی در جنگ اوکراین توسط روسیه افزایش یافت، به نوعی در کشورهای حوزه خلیج فارس یک حس رضایت ایجاد کرد، مبنی بر اینکه ما سالیان سال نسبت به برنامه های نظامی ایران هشدار دادیم اما کسی جدی نگرفت و الان همین برنامه به تهدیدی برای خود اروپا تبدیل شده است.

 

می توان پیش بینی کرد که در هرگونه مذاکره احتمالی میان ایران و غرب این مسئله توانمندی موشکی ایران و فعالیت های منطقه ای آن بیش از پیش به سوژه محوری طرف مقابل تبدیل شود؟

 

بله، من به صورت جدی معتقد هستم که هرچند الان هیچ مسیر روشنی را برای دیپلماسی بین ایران و غرب نمی بینم، اما با قاطعیت می توانم بگویم که طرف غربی در هر مسیری که در آینده برای بحث دیپلماتیک تعریف شود قطعا پیش از گذشته ضرورت پرداختن به برنامه های موشکی، پهپادی و منطقه ای ایران را هم لحاظ خواهد کرد.

به این دلیل که ابتدا حضور پهپادهای ایرانی در جنگ اوکراین به تهدید وجودی برای اروپا تبدیل شد و الان هم موضوع تشدید تنش ها با اسرائیل به خصوص در شرایطی که اروپا به دنبال یافتن راهی برای حل و فصل دیپلماتیک قضیه غزه است، در تضاد آشکاری با منافع اروپا قرار دارد.

 

در یک مقطع که کشورهای منطقه به دنبال انجام چنین مذاکراتی با ایران از سوی ایالات متحده بودند رابطه دوجانبه آنها با تهران در سطح بالایی از تنش بود. اکنون این تنش زدایی و عادی سازی رابطه انجام شده است. باز هم فرض می کنید آنها نیز مانند کشورهای غربی به دنبال مذاکراتی برای محدودسازی توان نظامی ایران باشند؟

شاید کشورهای منطقه برای حفظ آن جنبه دوم رویکرد خود در قبال ایران که بحث مفاهمه است به شکل آشکار و علنی به سمت چنین قضیه ای نروند ولی طبیعتا این موضوع جز مواردی است که آنها هم می خواهند در هر نوع توافقی با ایران لحاظ شود. نکته ای که وجود دارد این است که کشورهای عربی پس از ناامیدن شدن از اینکه غرب به دغدغه های آنها در قبال برنامه نظامی و منطقه ای ایران بپردازد به سمت همکاری با خود ایران رفتند .

یکی از مبانی اصلی رویکرد کشورهای عربی به بهبود روابط با ایران بر مبنای «عادی سازی به مثابه بازدارندگی» بوده است. برای کشورهای عربی این نگرانی قطعا پررنگ است و سعی خواهند کرد در قالب همان سیاست «عادی سازی به مثابه بازدارندگی» این دغدغه را با خود ایران مدیریت کنند، اما طبعا امیدوار هم هستند که این موضوع در قالب مذاکرات و رایزنی های گسترده تری میان ایران و غرب هم مدنظر قرار بگیرد.

 

فکر می کنید این تبادل حمله میان ایران و اسرائیل و به خصوص نمایش توانمندی موشکی ایران می تواند در فردای پس از جنگ غزه به سوژه ای برای افزایش همکاری های امنیتی کشورهای عربی بخصوص عربستان با امریکا(چه در قالب توافق امنیتی مطرح در چارچوب عادی سازی رابطه با اسرائیل چه در قالب جدیدی) تبدیل شود؟

 

حتی اگر این حمله و این نمایش گسترده پهپادی و موشکی ایران اتفاق نمی افتاد، باز هم کشورهای عربی در فردای جنگ غزه به سمت توسعه همکاری های امنیتی هرچند به صورت ضمنی با اسرائیل می رفتند.  اساسا از زمان آغاز جنگ در غزه نوع رویکرد و عملکردی که ایران و متحدان آن در محور مقاومت از خود نشان دادند ادراک تهدید را در میان کشورهای عربی تا حد قابل توجهی بالا برد.

یکی از استدلال هایی که طبیعتا در انسوی خلیج فارس مطرح می شد این است که اگر حماس به عنوان یک عضو کمتر قدرتمند محور مقاومت توانست چنین ضربه ای را به اسرائیل بزند و برای مدت طولانی در یک جنگ فرسایشی با اسرائیل دوام آورد پس سایر اعضای محور مقاومت در صورت وقوع درگیری منطقه ای از چه توانایی برخوردار هستند و چه دردسر بزرگی را برای این بازیگران به وجود خواهند آورد.

کما اینکه کشورهای مانند عربستان یا امارات از قبل با حوثی ها دست به گریبان بودند و حالا بیش از گذشته قابلیت های این شبکه و ضرورت اینکه به نحوی در مقابل آن اقدامی انجام دهند برای آنها مسجل شده است.

لذا من فکر می کنم که این می تواند به شکل های مختلفی بروز کند . من انتظار این را ندارم که در چشم انداز کوتاه مدت کشورهای عربی به سمت امضا یک معاهده امنیتی نظامی با آمریکا بروند که شامل اسرائیل هم باشد. آنها می دانند که چنین اقدامی به چرخه تشدید نگرانی ها، تهدیدها و طبیعتا واکنش طرف ایرانی منجر خواهدشد و ممکن است اثر معکوس داشته باشد.

چیزی که کشورهای عربی به دنبال آن هستند تضمین های امنیتی از امریکا در قبال عادی سازی رابطه با اسرائیل است . این کشورها هرچند مسیر دیپلماتیک را با ایران ادامه می دهند اما هنوز نسبت به عملکرد و موفقیت آن بخصوص در بلندمدت مطمئن نیستند و به همین دلیل نیاز به یک لایه تضمین اضافی دارند که به دنبال کسب آن از ایالات متحده هستند.

 

ما در جریان حمله ایران به اسرائیل شاهد بودیم که برخی کشورهای منطقه ای و فرامنطقه ای هرچند در حمله اسرائیل نقشی نداشتند اما در دفاع از اسرائیل متحد شدند. به عنوان نمونه وزیر خارجه آمریکا در سخنانی در جمع رهبران یهودی اعلام کرد که همراهی اردن و عربستان مهم بوده و می تواند سرمایه ای برای آینده باشد. معنای این همراهی کشورهای منطقه با امریکا و فرانسه در دفاع از اسرائیل انهم در میانه انتقادها از جنگ غزه را چه می دانید؟ صرفا تلاشی مقطعی بود برای مدیریت تنش یا نشانه ای معنادار برای ایران ؟

 

اصلی ترین هدف کشورهای منطقه از مشارکت در دفاع از اسرائیل، ممانعت از بروز جنگ بود. نکته ای که  چه ایران و اسرائیل  و چه کشورهای منطقه و بازیگران فرامنطقه ای شامل آمریکا و کشورهای اروپایی درباره آن توافق دارند، این است که تشدید درگیری بین ایران و اسرائیل قطعا به جنگ بزرگ منطقه ای منجر می شود که هیچکس از اثرات آن در امان نخواهد بود .

به نظرم باید این اقدام کشورهای عربی را در قالب دفاع از خود ببینیم و نه دفاع از اسرائیل . اگر که حمله ایران به خسارت گسترده ای منجر می شد که نیاز به پاسخ سنگین تر و گسترده تر را در طرف اسرائیلی برجسته می کرد ، آن زمان طبیعتا با ضریب اطمینان بالایی می توانستیم بگوئیم که به سمت جنگ حرکت می کنیم و آنها می خواستند از وقوع چنین سناریویی جلوگیری کنند.

بنابراین، به نظر من مشارکت کشورهایی چون عربستان و امارات که به صورت اشتراک گذاری اطلاعات و غیره بوده بیشتر با انگیزه ممانعت از گسترش جنگ صورت گرفته است. حتی این تفسیر درباره مشارکت آمریکا و کشورهای اروپایی هم قابل تعمیم است، چرا که مقام های امریکایی هم به این موضوع اشاره کرده بودند که برای دفاع در کنار اسرائیل هستند، اما اگر اسرائیل تصمیم بگیرد تنش ها را افزایش داده و وارد جنگ با ایران شود این حمایت تضمین شده نیست. لذا اینجا باید میان این دو موضوع تفکیک قائل شد.

 

درباره اردن چطور؟

 

 مسأله اردن متفاوت است . ملاحظه ای که پیشتر اشاره کردم اردن را هم شامل می شود، اما باید این نکته را در نظر داشت که اردن شرایط بسیار شکننده تری را نسبت به بسیاری از کشورها دارد. موقعیت جغرافیایی آن در همسایگی اسرائیل و سرزمین های فلسطینی، ترکیب جمعیتی فلسطینی های حاضر در اردن و تشدید ناآرامی ها در داخل اردن که تا حدی به اقدام های ایران و متحدان آن در محور مقاومت نسبت داده می شود، مسائلی هستند که در تصمیم گیری های اردن تاثیرگذار هستند.  من تصور می کنم که ایران هم تمایلی به وارد کردن خسارت گسترده به اسرائیل که منجر به آغاز جنگ شود، نداشت و بیشتر موضوع قدرت نمایی مطرح بود.

 

فکر می کنید نخستین رویارویی نظامی مستقیم ایران و اسرائیل از این به بعد ترس دو طرف برای تکرار آن را از بین برد و به زبان دیگر ریسک تکرار آن بالا رفته و یا تبعات آن که قرار گرفتن منطقه در آستانه جنگی تمام عیار خواهد بود دو کشور را دوباره به سمت جنگ در سایه ببرد؟

 

هنوز برای نظردادن درباره این موضوع با قاطعیت زود است. از طرف دیگر این دو گزاره ای که مطرح کردید لزوما ناقض هم نیستند. سناریوی محتمل تری وجود دارد و آن اینکه حداقل برای مدتی دو طرف به رویکرد قبلی یعنی جنگ در سایه بازگردند. اما به هرحال همانطور که اشاره کردید با توجه به اینکه این اتفاق یک بار رخ داده و آستانه منازعه میان دو طرف تغییر کرده احتمال تکرار این موضوع بیشتر از قبل وجود دارد.

یعنی ما در بهترین حالت شاهد یک جنگ سایه میان دو طرف خواهیم بود که در آن دو طرف گهگاهی از رفتن به زیر آفتاب هم ابایی نخواهند داشت. در چنین شرایطی می توان انتظار داشت که تنش ها از سطح کنترل هم خارج شود.

در مجموع بعد از این اقدام ها و حمله ایران و پاسخ اسرائیل در قالب حمله به اصفهان به نظر می رسد که این آستانه منازعه تغییر کرده و البته یکی از جنبه های اصلی این اقدام رفت و برگشتی این بود که دو طرف خطوط قرمز خود را ترسیم بکنند.

برای ایران همانطور که به صراحت اشاره شد، این مسأله مطرح بوده که جلوی انجام اقدام های مستقیم اسرائیل علیه ایران، مقام های ایرانی یا دارایی های ایران مانند حمله به کنسولگری گرفته شود. هدف اسرائیل از حمله به اصفهان هم این بود که نشان دهد خطوط قرمز را نمی پذیرد، اما همزمان به دنبال افزایش سطح مخاصمه از آستانه فعلی هم نیست.

بنابراین، فعلا به نظر می رسد دو طرف برای بازگشت به سایه توافق کردند اما احتمال تشدید دوباره تنش و درگیری وجود دارد

 

با وجود گذشت چندهفته از حمله اسرائیل به ساختمان بخش کنسولی سفارتخانه ایران در دمشق یک سوال به یک سوال به سختی می توان پاسخ قاطعی داد: آیا اسرائیل واکنش ایران را پیش بینی کرده بود و این حمله را انجام داد؟ آیا هدف اسرائیل واقعا گسترش دامنه جنگ غزه بود و اگر بله چرا نقشه کشیده شده را ادامه نداد؟ نخواست یا تحت فشار برای متقف کردن آن قرار گرفت؟

 

من معتقد هستم که اقدام اسرائیل اشتباه محاسباتی بود . اسرائیل تمایلی برای کشاندن ایران به جنگ حداقل در شرایط فعلی نداشت. به هرحال هنوز بعد از شش ماه مسئله حماس همچنان در غزه برای اسرائیل حل نشده باقی مانده است، تنش ها با حزب الله هرچند به شکل کنترل نشده، اما تدریجی، بالارفته و احتمال جنگ تمام عیار با حزب الله افزایش پیدا کرده است. با وجود شکل گیری یک ائتلاف بین المللی علیه حوثی ها هنوز نشانه ای از مهار آن چالش وجود ندارد .

در چنین شرایطی ورود به یک جنگ مستقیم با ایران که کل این شبکه را به یک باره و با تمام قدرت علیه اسرائیل فعال می کرد در هیچ محاسبه استراتزیکی نمی گنجد. قطعا سیستم سیاسی در هیچ کجا از جمله اسرائیل یکپارچه نیست و تصمیم سازهای مختلف ممکن است اولویت های متفاوتی داشته باشند. ممکن است طیف تندروتری در اسرائیل خواهان درگیری مستقیم با ایران بوده باشند اما من فکر می کنم اقدامی که انجام شد در بحث حمله به کنسولگری ایران ناشی از اشتباه محاسباتی بود.

 سیاست به اصطلاح «صبر استراتژیک» که از جانب ایران به نمایش گذاشته شد، این باور را ایجاد کرده که به دلایل مشکلات داخلی و همینطور ملاحظه های خارجی و منطقه ای ایران تمایلی برای انجام اقدامی که ممکن باشد یک درگیری گسترده تر را شکل دهد ندارد و حداقل فعلا اسرائیل می تواند به بالابردن سطح درگیری با ایران ادامه دهد.  من فکر می کنم نکته اصلی اینجا بود . من این استدلالی که مطرح می شود که اسرائیل برای ایران دام گذاشت و سپس از طریق فشارهای بین المللی از انجام این اقدام پشیمان شد را نمی پذیرم.